PEDİATRİK ÜROLOJİ TANI VE TEDAVİSİ SÜNNET VE SÜNNET DERİSİ HASTALIKLARI (FİMOZİS), HYPOSPADİAS (İDRARINI NORMAL YERİNDEN YAPAMAMA) , KRİPTORŞİDIZM (İNMEMİŞ TESTİS), VEZİKOÜRETERAL REFLÜ (VUR) , ÜRETEROPELVİK BİLEŞKE DARLIĞI ( UPJ DARLIĞI)
En erken sünnet zamanı; doğumdan sonraki 10.gün ve sonrasıdır (Kanama ve pıhtılaşma faktörlerinin vücuttaki denge zamanı açısından). Psikolojik ve cinsel kimlik sebebiyle 7-8 yaşlarına kadar sünnet yapılmalıdır. Sünnet olmadan önce idrar yollarının normal olup olmadığını saptamak amacıyla üroloji uzmanı görmelidir. İdrar deliği aşağıda (hypospadias) veya yukarıda (epispadias) doğan (peygamber sünnetli) çocukların sünnet olmaları sakıncalıdır. İlerde idrar yolu düzeltilmesinde kullanılacak olan sünnet derisinin alınması ve atılması bu düzeltme ameliyatlarını başarısız kılmaktadır.
Doğumdan sonra idrar sırasında huzursuzluk, ağlama ve katılma tarzında reaksiyon gösteren çocuğunuz varsa ve idrar zorluğu çekiyorsa , sünnet derisinin dar olduğu söyleniyorsa mutlaka ürologa gösteriniz. Fimozis veya paraflmozis denilen sünnet derisi sıkıştırması oluşmuş olabilir. Sünnet yapılarak bu acil durumdan kurtulmak mümkündür.
Bazı infeksiyonlar , ameliyatlar veya doğuştan olan sebeplerle idrar mesaneden böbreğe kaçabilir (Vezikoüreteral reflü ).Bu tedavisi yapılması gereken bir durumdur. Tanısı için idrar yolu kaçak filmi, USG, ilaçlı böbrek filmi (IVP)ve nükleer incelemeler gerekir ve bu tetkikler kliniğimizde yapılmakta bu hastalığın tanısı koyulabilmekte ameliyatı da sorunsuz olarak gerçekleştirilmektedir.
Böbrek taşı, geçirilmiş enfeksiyonlar, damar baskıları veya doğuştan sebepler nedeniyle böbrek çıkış bölümündeki havuzda ( Ureteropelvik bileşke) darlık olabilir. Bu daralma böbreğin boşalmasını bozabilir ve zaman içinde böbrek yetmezliğine kadar gidebilir. Bu hastalığın tanısında da USG, IVP ve nükleer incelemeler ile konulmakta pyeloplasti denilen darlık düzeltme ameliyatı da başarı ile yapılmaktadır.
İNMEMİŞ TESTİS
İnmemiş testis nedir? Nasıl oluşur?
İnmemiş testis ( Kriptorşidik testis), testisin skrotuma tamamıyla inmemesi olarak bilinir. Testislerin karın içinden normal olarak skrotuma inişi; gubernakulum denen bağın testisi aşağıya çekişi, testisi aşağıya doğru iten karın içi basıncı, genitofemoral sinir ve bazı hormonal ve mekanik etkiler arasındaki etkileşim sonucunda oluşur.
İnmemiş testisler en sık nerede görülür veya fark edilir?
İnmemiş testislerin en sık görüldüğü yerler; kasık, karın içi ve kasık-skrotum arası bölgedir. Bir de ektopik testis vardır ki testislerin normal iniş lokalizasyonu dışında bir yerde olması halidir. Ele gelmeyen veya muayenede saptanmayan testisin U1trasonografi, tomografi veya MR ile görüntülenmesi mümkün olabilir.
Kriptorşidizmin görülme sıklığı nasıldır? Görülme sıklığını arttıran faktörler var mıdır?
İnmemiş testis görülme sıklığı normal doğan bebeklerde %35 olmakla beraber, prematüre bebeklerde bu sıklık % 9-30 olarak yükselmektedir. Çift taraflı inmemiş testis görülme sıklığı ise % 15 dir. Bu oran ikiz gebelik, düşük doğum ağırlığı ve prematürelerde artmaktadır.
Testislerin skrotumda olmaması her zaman sorun oluşturur mu?
Retraktil (inip çıkan) testisler genellikle 1-10 yaşlarındaki çocuklarda bulunur. Bu çocuklarda testisler normal inişini tamamlamıştır, muayene sırasında veya çocuk üşüyor yada korkuyorsa artmış kremasterik refleks nedeniyle testisler kasık kanalına doğru hareket ederler. Bu testisler inmemiş sayılmazlar. Kremasterik refleksler yeni doğanlarda zayıf olduğu için bu çocukların retraktil olup olmadığı için süreye ihtiyaç vardır. Ancak inmemiş testis durumu veya şüphesi özellikle bir testiste ise beklenmeden ürolojik muayene yaptırılmalıdır.
Testisler kendiliğinden herhangi bir tedaviye gereksinim olmadan iner mi?
Unutulmamalıdır ki normal zamanında doğanların %74'ü ve prematüre bebeklerin % 95 'inde yaşamın ilk yıllarında ( genellikle ilk 3 ay içinde) testisler kendiliğinden inecektir.
Kriptorşidik testislerin yaratabileceği sorunlar nelerdir?
İnmemiş testisler iki önemli sorun oluşturabilir. Kısırlık ve kanserleşme riski. Normal yerinde olmayan testisler de bu sorunlar görülebileceği gibi zamanında tedavisi ( hormonal veya cerrahi) yapılan çocuklarda dahi bu riskler yok olmaz.
İnmemiş testisi olup ameliyat (erken yada geç) olanların tümörleşme riski açısından bazı araştırmalara göre 32-35'li yaşlara kadar kan testleri ile ( tümör marker) yıllık kontrolleri yapılmalıdır. Yine ameliyat olanların testislerini aralıklı olarak muayene etmeleri, anormal büyüme veya sertlik fark ettiklerinde ise ürologa danışmaları gerekmektedir. Malignite (tümörleşme) riski normal testise göre 4-10 kat daha yüksektir. Testisin cerrahi olarak indirilmesi kanser gelişme riskini azaltmamaktadır. Buna karşın testisin inmiş olması, tümör geliştiğinde erken saptanmasına yardımcı olur.
İnmemiş testisi tedavisinde seçkin yöntem hangisidir?
İnmemiş testislerde en sık kullanılan yöntem orşiopeksi denen cerrahi uygulamadır. Tek taraflı ameliyat yapılan testislerde yetişkinlikte doğurtganlık (fertilizasyon) çift taraflı ameliyat olanlarda ise % 50-60 'dır. inmemiş testiste cerrahi tedavi fertilizasyon şansını arttırmak için yapılır. Orşiopeksi ile başarı oranı % 98'dir. Laparoskopi veya inguino-abdominal eksplorasyon palpe dahi edilemeyen testislerin tedavisinde ilk adımdır.
Cerrahi tedavi ne zaman yapılmalıdır?
İnmemiş testislerin en ideal tedavi zamanı 1-2 yaştır.
Cerrahi dışında tedavi yöntemleri var mıdır?
Hormonal tedavi olarak; iki ile 4 hafta içinde birkaç doza bölünmek üzere 5.000-10.000 ünite insan koriyon gonadotropi hormonu (hCG) ve / veya luteinize hormon relasing faktör analoglarının beraber veya tek başlarına kullanımından oluşur. Genellikle 6 aylıktan büyük bebeklerde hormonal tedavi başlanabilir. Başarı oranları % 6-70 arasında değişmektedir.
